Το φιστίκι Μεγάρων, είναι ένα άριστης ποιότητας προϊόν, προερχόμενο από την ομώνυμη κωμόπολη της Δυτικής Αττικής, μια από τις παραδοσιακές περιοχές καλλιέργειας φιστικιών.
Διαθέτει κέλυφος, μαζεύεται με παραδοσιακό τρόπο ώστε να διασφαλιστεί η ποιότητά του και είναι αναγνωρισμένο από το 1994 ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ).
Ο Ντάκος Κάσου είναι παξιμάδι με υποκίτρινο χρώμα το οποίο παρασκευάζεται από αλεύρι σιταριού ή κριθαρίσιο. Το παξιμάδι αυτό είναι πολύ συνηθισμένο ψωμί στο Νότιο Αιγαίο, ιδιαίτερα στην Κάσο. Στα νησιά αυτά επειδή δεν διέθεταν μόνιμα επαρκή καύσιμη ύλη (ξύλα, κάρβουνα κ.α), το παξιμάδι αυτό παρασκευαζόταν ελάχιστες φορές το χρόνο, αλλά σε επαρκείς ποσότητες για τις ανάγκες των καταναλωτών. Παλαιότερα, ο τύπος αυτός παξιμαδιού προορίζονταν κυρίως για τους ναυτικούς και τους βοσκούς, που απουσίαζαν συχνά και για αρκετό χρονικό διάστημα από τους οικισμούς τους, και σήμερα εξυπηρετεί όλες τις χρήσεις του παξιμαδιού.
Ψωμί ιδιαίτερα νόστιμο εξαιτίας του σιτάλευρου και πατατάλευρου που περιέχει, στρογγυλού σχήματος με υποκίτρινο χρώμα. Οι Αρκάδες, είναι γνωστοί κατά την αρχαιότητα ως “βαλανηφάγοι”, επειδή, λόγω του ορεινού του εδάφους, η παραγωγή των δημητριακών δεν επαρκούσε για την κάλυψη των αναγκών του σε άρτο και άλεθαν βελανίδια και με το αλεύρι παρασκεύασαν ψωμί. Έτσι και στην πρόσφατη κατοχή παρασκεύασαν ψωμί από πατάτα. Οι πατάτες πλένονται καλά, κόβονται σε φέτες και τοποθετούνται στο φούρνο. Φρυγανίζονται και αφού κρυώσουν αλέθονται. Το αλεύρι αυτό αναμιγνύεται με σιτάλευρο, λίγο νερό, μαγιά και αλάτι. Τα υλικά ζυμώνονται καλά πλάθονται σε στρογγυλά καρβέλια και ψήνονται για 45-60 λεπτά περίπου σε μέτριο φούρνο (180-200oC). Το Πατατόψωμο Αρκαδίας τρώγεται σε συνδυασμό με άλλα υλικά ή ακόμα και σκέτο.
Αυγοτάραχο ή Bottarga (Ιταλικά), Poutargue (Γαλλικά), Botarga (Ισπανικά), Batarekh (Αραβικά), Karasumi (Ιαπωνικά) είναι μία λιχουδιά από φυσικά αποξηραμένο και μορφοποιημένο αυγό κεφάλου ή τόνου. Στην Ελλάδα, το αυγοτάραχο παράγεται από αυγά κεφάλου, τα οποία ψαρεύονται στις ελληνικές λίμνες. Ολόκληρες οι ωοθήκες βγαίνουν από το ψάρι, ξεπλένονται με νερό, αλατίζονται με φυσικό αλάτι, στεγνώνουν κάτω από τον ήλιο και συσκευάζονται σε λιωμένο κερί.
Η κληρονομιά της συντήρησης ιχθύων, τα οποία αλιεύονται από τις πλούσιες σε φυσικό αλάτι θάλασσες, διατηρείται ακόμα και σήμερα, ιδιαίτερα σε κάποιες Μεσογειακές χώρες. Παρόλο που η τακτική της συντήρησης του αυγοτάραχου από τόνο ή από κέφαλο, κάποιες φορές θεωρείται επίτευγμα των Βυζαντινών, στη πραγματικότητα πηγαίνει πίσω στους Αρχαίους Έλληνες, τους Αιγυπτίους, ακόμη και σε κάποια παράλια της Ασίας.«Το αυγοτάραχο αποτελούσε γαστρονομική λιχουδιά από τα χρόνια των Φαραώ»
Το “Αμύγδαλο Λάρισας” είναι ιδιαίτερα εύγευστο και μεγάλου μεγέθους. Προέρχεται από αμυγδαλιές, που καλλιεργούνται παραδοσιακά στα διοικητικά όρια των επαρχιών Λάρισας, Τυρνάβου και Αγιάς. Το δέντρο προέρχεται από την Ασία. Έχει άσπρη σάρκα και φλοιό έντονο καφέ χρώμα. Τα αμύγδαλα τρώγονται ωμά ή ψημένα και χρησιμοποιούνται στη ζαχαροπλαστική.
Το εμπορικό όνομα της “Κονσερβολιάς Πηλίου Βόλου”. Η ποικιλία αυτή έχει 13 τύπους ανάλογα με το μέγεθος (από 91 έως 380 καρπούς ανά κιλό). Η ελαιοκαλλιέργεια στο Πήλιο ανάγεται στους χρόνους της Τουρκοκρατίας. Το Βουνό των Κενταύρων είναι κατάφυτο από ελαιόδεντρα και είναι φημισμένοι οι ελαιώνες του Πηλίου που συνθέτουν ένα όμορφο τοπίο σε όλο το μήκος και πλάτος της οροσειράς από την κορυφογραμμή μέχρι τη θάλασσα. Ο ελαιώνας του Πηλίου παρουσιάζει έντονο παραγωγικό, αισθητικό και οικολογικό ενδιαφέρον. Τα ελαιόδεντρα είναι εμβολιασμένα επί τόπου σε αγριελιές άνω των τριακοσίων ετών. Έτσι, μετά το μπόλιασμα των αγριελιών στο πιο πυκνά καλλιεργημένο μέρος του Πηλίου και μάλιστα μέσα σε κάποια από τα πιο απομακρυσμένα ελαιοπερίβολα είχαν κτιστεί και τα πρώτα καλύβια των καλλιεργητών. Οι “κάδες” για ελιές σώζονται μέχρι σήμερα. Εκεί συντηρούνται οι ελιές από τους ίδιους του παραγωγού.Η “Κονσερβολιά Πτελεού” έχει και αυτή 13 τύπου ανάλογα με το μέγεθος και παράγεται παραδοσιακά στις Νοτιοανατολικές περιοχές της επαρχίας Αλμυρού, όπου υπάρχουν αιωνόβιοι ελαιώνες. Η Κονσερβολιά Πτελεού όπως και η Κονσερβολιά Πηλίου καταναλώνονται ως επιτραπέζιες ελιές.
Το σύκλινο ή σύγλινο είναι ένα είδος χοιρινού πιάτου που απαντάται στην Κρήτη (καθώς και σε άλλα μέρη της Ελλάδας). Πρόκειται για κρέας που διατηρείται μέσα στη γλίνα, δηλαδή το λίπος που προκύπτει από το μαγείρεμα του χοιρινού και βοηθά στη συντήρησή του για σημαντικό χρονικό διάστημα.
Ο τρόπος παρασκευής του σύγκλινου ποικίλει ανάλογα με την περιοχή, καθώς σε ορισμένες περιοχές της Κρήτης καπνίζουν πρώτα τα κομμάτια του κρέατος, αλλού τα μαρινάρουν για λίγες μέρες στο ξίδι, αλλού προσθέτουν διάφορα μπαχαρικά ή και ξύσμα εσπεριδοειδών (π.χ. πορτοκαλιού) κοκ.
Η στάκα είναι παραδοσιακό κρητικό γαλακτοκομικό προϊόν που προέρχεται από τη λεγόμενη τσίπα, δηλαδή την κρέμα του αρμεγμένου γάλακτος που χωρίζεται από το γάλα, αλατίζεται ελαφρά και κατόπιν, αφού έχει συγκεντρωθεί ικανή ποσότητα, ζεσταίνεται για μέρες σε χαμηλή φωτιά με την προσθήκη αλευριού. Με αυτήν την διαδικασία, η στάκα, δηλαδή οι πρωτεΐνες της κρέμας, διαχωρίζεται από το λίπος, από το οποίο προέρχεται το στακοβούτυρο.
Η στάκα έχει αποχρώσεις που προσεγγίζουν το λευκό ή το κίτρινο και διαθέτει έντονη γεύση. Χρησιμοποιείται σε συνταγές που περιλαμβάνουν αυγά, ζυμαρικά, πίτες κλπ, ωστόσο καταναλώνεται και μόνη της.
Η σταφίδα Ηλείας ανήκει στην ευρύτερη ποικιλία της Κορινθιακής σταφίδας. Παράγεται αποκλειστικά στον Νομό Ηλείας της Πελοποννήσου και προέρχεται από ρώγες σταφυλιών που έχουν αποξηρανθεί με φυσικό τρόπο (στον ήλιο ή τη σκιά). Τα στοιχεία που διακρίνουν τη σταφίδα Ηλείας είναι το σκούρο χρώμα της, το στρογγυλό και οµοιόµορφο σχήμα της ρώγας και η μεγάλη περιεκτικότητα σε σάκχαρα και τρυγικό οξύ. Παράλληλα έχουν αναγνωριστεί η θρεπτική και η βιολογική αξία της.
Όλα τα παραπάνω στοιχεία συνέβαλαν στην αναγνώρισή της σταφίδας Ηλείας από το 2011 ως προϊόντος Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (Π.Γ.Ε.).
Ο πόσσιας ή πόσσας είναι κρασοτύρι από την Κω. Παρασκευάζεται από αιγοπρόβειο γάλα (με το γίδινο να διαθέτει τη μεγαλύτερη αναλογία), θερμαίνεται και κατόπιν τοποθετείται σε ειδικά δοχεία με οινολάσπη (μείγμα τρυγιάς ή πόσσια και κόκκινου κρασιού) για διάστημα περίπου τεσσάρων εβδομάδων προκειμένου να ωριμάσει. Όταν είναι έτοιμο, εξωτερικά λαμβάνει το καφέ-κόκκινο χρώμα του κρασιού, ωστόσο το εσωτερικό του παραμένει λευκό. Διαθέτει ήπια γεύση με μια μικρή αλμύρα και ιδιαίτερο άρωμα. Χρησιμοποιείται σε σαλάτες, ως μεζές, ως σαγανάκι κ.ά.
Η μυζήθρα είναι παραδοσιακό είδος τυριού που παρασκευάζεται από πρόβειο, κατσικίσιο ή αγελαδινό γάλα ή και μείγμα αυτών. Συνήθως για να πήξει η μυζήθρα, το μείγμα τοποθετείται μέσα σε ένα ειδικό πανί είναι κρεμασμένο από τις τέσσερις άκρες του. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, τα κεφάλια της μυζήθρας αποκτούν σχήμα αχλαδιού.
Η μυζήθρα χωρίζεται κυρίως σε δύο είδη, τη φρέσκια ανάλατη ή ελαφρώς αλατισμένη και την ώριμη που διαθέτει αλμυρή γεύση και σκληρή υφή. Η φρέσκια μυζήθρα χρησιμοποιείται στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική, ενώ η ξηρή είναι ιδανική για τρίψιμο πάνω σε ζυμαρικά.
Το μελεκούνι είναι ένα, ιδιαίτερα θρεπτικό και υγιεινό, παραδοσιακό γλύκισμα της Ρόδου. Διαθέτει πλούσια και μαλακή υφή και φτιάχνεται κυρίως από μέλι, σουσάμι, αμύγδαλα, πορτοκάλι και κανέλα, αν και υπάρχουν αρκετές κατά τόπους παραλλαγές που περιλαμβάνουν φιστίκι, αμύγδαλο, μπαχαρικά κ.ά. Το μελεκούνι ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα παρόμοια προϊόντα λόγω της αποκλειστικής χρήσης μελιού αντί για γλυκαντικές ουσίες. Παλιότερα προσφερόταν μόνο σε ειδικές περιστάσεις όπως π.χ. γάμοι και βαπτίσεις, ωστόσο τις τελευταίες δεκαετίες έχει γνωρίσει σημαντική εξάπλωση.
Τον Δεκέμβριο του 2017 αναγνωρίστηκε από την αρμόδια Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ).
Το λαδοτύρι Ζακύνθου (γνωστό στο νησί του Ιονίου και ως «ντόπιο») είναι σκληρό και πικάντικο τυρί δίχως επιδερμίδα και με ασύμμετρες τρύπες, το οποίο παρασκευάζεται από πρόβειο ή αιγοπρόβειο γάλα. Η διαδικασία παραγωγής του αρχίζει τους ανοιξιάτικους μήνες: αρχικά τοποθετείται μέσα σε πήλινα σκεύη και ωριμάζει μέσα σε ελαιόλαδο τοπικής παραγωγής. Όσο περνάει ο καιρός, το τυρί αποκτά στερεή και σκληρή μάζα, ενώ η όλη διαδικασία της ωρίμανσης διαρκεί ένα ολόκληρο έτος. Όταν είναι έτοιμο, έχει ως κύριο γνώρισμα την χαρακτηριστική ώριμη και πικάντικη – με νότες λαδιού – γεύση του.
Ο Κρόκος Κοζάνης, γνωστός και ως ελληνικό σαφράν, είναι ένα μπαχαρικό που ξεχωρίζει για την εξαιρετική ποιότητα, το ζωηρό χρώμα και την έντονη γεύση του. Ο Κρόκος είναι γνωστός από την αρχαιότητα, έχει πολλαπλές χρήσεις ενώ στη σύγχρονη εποχή παράγεται αποκλειστικά στα χωριά του νομού Κοζάνης, όπου το έδαφος και οι ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής σε συνδυασμό με την τεχνογνωσία των ντόπιων παραγωγών, προσφέρουν ένα προϊόν εξαιρετικής ποιότητας, πιστοποιημένο ως Π.Ο.Π.
Το κασκαβάλι είναι αρωματικό τυρί από πρόβειο ή αιγοπρόβειο γάλα που παράγεται επί σειρά αιώνων στη Λήμνο, αλλά και τη Σαμοθράκη (με ορισμένες διαφορές στον τρόπο παρασκευής και τη γεύση). Για την ωρίμανσή του απαιτείται ένα χρονικό διάστημα περίπου 9 μηνών προκειμένου να αποκτήσει τα κύρια χαρακτηριστικά του, τα οποία είναι η πλούσια γεύση, η ημίσκληρη ή σκληρή επιφάνειά και το έντονο άρωμά του. Είναι ιδανικό επιτραπέζιο τυρί, σαγανάκι, συστατικό για παραδοσιακές πίτες κλπ.
Η ελιά Καλαμάτας είναι ποικιλία επιτραπέζιας ελιάς. Ο όρος χρησιμοποιείται για τις επιτραπέζιες ελιές που καλλιεργούνται εντός του Νομού Μεσσηνίας, όπου επικρατούν δροσερά καλοκαίρια και ήπιοι χειμώνες. Ευδοκιμεί τόσο σε πεδινές όσο και σε ορεινές περιοχές, σε διάφορα είδη εδάφους. Διαθέτει 13 τύπους με βάση το μέγεθος, έχει συνήθως μαύρο χρώμα και διακρίνεται για τη φρουτώδη γεύση της, την τραγανή σάρκα και τον εύκολο διαχωρισμό του πυρήνα.
Η ελιά Καλαμάτας φέρει την ένδειξη ΠΟΠ (Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης).
Η γραβιέρα Τριπόλεως είναι κίτρινο τυρί που παρασκευάζεται κυρίως από πρόβειο γάλα, στο οποίο ενίοτε προστίθεται και ένα μικρό ποσοστό κατσικίσιου.
Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι η συμπαγής μάζα και υφή, το άρωμά της που φανερώνει και την προέλευσή της από τα πρόβεια γάλατα, αλλά και η ποικιλία των γεύσεων της που κυμαίνεται από υπόγλυκη μέχρι πικάντικη.
Το πηλιορείτικο φιρίκι είναι ποικιλία μήλου που καλλιεργείται εδώ και αιώνες στην περιοχή του Πηλίου, στη Μαγνησία και προέρχεται από φιρικιές που καλλιεργούνται μέσα σε οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή παραγωγής.
Είναι μικρού μεγέθους και έχει πρασινοκίτρινο χρώμα που κοκκινίζει όταν ωριμάσει. Περιέχει μεγάλη ποσότητα σακχάρου πηκτίνης – η οποία είναι σημαντική για την εύρυθμη καρδιακή λειτουργία – και διαθέτει έντονο άρωμα. Χρησιμοποιείται κυρίως ως επιδόρπιο.
Το 2011 το φιρίκι Πηλίου αναγνωρίστηκε ως προϊόν ΠΟΠ (Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης).
Το κρητικό παξιμάδι είναι ένα προϊόν συνυφασμένο με τον τρόπο ζωής και την κουλτούρα της Κρήτης. Έχει τρόπο παρασκευής παρόμοιο με αυτόν του ψωμιού, ωστόσο κόβεται σε φέτες και ψήνεται ξανά προκειμένου να στεγνώσει. Έχει απότομη και ακανόνιστη υφή, σκληρή ψίχα και διατηρείται φρέσκο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Συναντάται σε διάφορες ποικιλίες, ανάλογα με τα υλικά που χρησιμοποιούνται και το βάρος του κυμαίνεται στα 100 με 200 γραμμάρια. Αναλόγως με τα υλικά αλλάζει και το χρώμα του (βαθύ χρυσοκίτρινο για είδη από σκληρό στάρι, ανοικτό καφέ για τα κριθαρένια και πιο σκούρο καφέ για τα παξιμάδια από μαλακό σιτάρι ολικής άλεσης).
Οι ποικιλίες που αναγνωρίζονται ως προϊόντα Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) είναι το χωριάτικο παξιμάδι, η κριθαροκουλούρα, το επτάζυμο, το σταρένιο και το παξιμάδι σικάλεως.
Γνωστό από την αρχαιότητα, το μαστιχέλαιο Χίου είναι αιθέριο έλαιο που παράγεται αποκλειστικά στο ομώνυμο νησί και συγκεκριμένα στην περιοχή των Μαστιχοχωρίων. Προέρχεται από τη φυσική μαστίχα μετά από απόσταξη (η απόδοση κυμαίνεται αναλόγως της ποιότητας της μαστίχας μεταξύ 1%- 3%) και έχει λευκό ή κιτρινωπό χρώμα, καθώς και χαρακτηριστικό άρωμα. Από το 1994 είναι αναγνωρισμένο ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης ΠΟΠ