Τα εσπεριδοειδή…τα φανταχτερά φρούτα του χειμώνα.
Τα εσπεριδοειδή είναι αειθαλή δέντρα. Η ελληνική μυθολογία αναφέρει πως τα εσπεριδοειδή ήταν το δώρο που η έκανε η Γαία στο γάμο του πατέρα των Θεών, του Δία, με την Ήρα. Αυτό το θεϊκό δώρο, που κρατήθηκε στου κήπους των Εσπερίδων, μακριά από τους θνητούς, καλλιεργήθηκε στον κάμπο των Χανίων. Οι Εσπερίδες, νύμφες της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας που ήταν κόρες της Νύκτας και του Ωκεανού φύλαγαν μαζί με ένα φίδι που είχε εκατό κεφάλια, το Λάδωνα, «τα χρυσά μήλα». Τα «μήλα» αυτά ο Ηρακλής κατάφερε και έκλεψε, αφού σκότωσε τον Λάδωνα και στη συνέχεια τα έδωσε στον Ευρυσθέα, ο οποίος τα πρόσφερε στην Αθηνά. Κάποιοι πίστευαν πως προϊόν των χρυσών δέντρων του κήπου των Εσπερίδων ήταν η αμβροσία. Ένας πανέμορφος αετός συνοδευόμενος από λευκά περιστέρια τα μετέφερε στον Όλυμπο για να τραφούν οι θεοί.
Στα εσπεριδοειδή ανήκουν η πορτοκαλιά, η λεμονιά, η μανταρινιά, η νεραντζιά, η κιτριά, η φράπα και η περγαμοντιά. Οι πιο παλιές τους ρίζες προέρχονται από την Ασία, κυρίως από την Ινδία και την Κίνα καθώς και την Αφρική. Το μεσογειακό κλίμα ήταν ιδανικό για να ευδοκιμήσουν, κι έτσι ταξίδεψαν μέσω ξηράς στην Ευρώπη και αργότερα όταν έγινε η μεγάλη ανταλλαγή των τροφών ταξίδεψαν μέχρι την Αμερική.
Σύμβολα αφθονίας και πλούτου, τα εσπεριδοειδή, άλλοτε γλυκά άλλοτε γλυκόξινα προσφέρουν χυμούς πλούσιους σε βιταμίνες ενώ η σάρκα τους και η φλούδα τους, τα άνθη και τα φύλλα τους χρησιμοποιούνται στην αρωματοποιία αλλά και στη ζαχαροπλαστική. Δίνουν αρωματικές μαρινάδες, γλυκαίνουν τα ψητά αλλά γιατρεύουν και γρίπες.
Έχουν ποικιλίες και πολλές αποχρώσεις. Ξινά λεμόνια, πικρά νεράντζια, γλυκά πορτοκάλια, κατακόκκινα σανγκουίνια που γυαλίζουν σε καταπράσινα περιβόλια σαν πολύχρωμα στολίδια και δίνουν τα πιο μυρωδάτα και ζουμερά φρούτα.