Η ποικιλία της διατροφής των Βυζαντινών εξαρτιόταν από τη γεωργική και την κτηνοτροφική παραγωγή κάθε περιοχής, τις κλιματολογικές συνθήκες αλλά και από τα οικονομικά του κάθε νοικοκυριού. Βασική επιδίωξη ήταν η αυτάρκεια, γι’ αυτό κάθε οικογένεια φρόντιζε να καλλιεργεί τα βασικά λαχανικά και να εκτρέφει κάποια ζώα.
Τα κυριότερα είδη της διατροφής ήταν το ψωμί, το λάδι, οι ελιές και το τυρί. Βάση της διατροφικής πυραμίδας αποτελούσε το ψωμί. Ο λευκός καθαρός άρτος προοριζόταν για τους πλουσίους, ενώ οι άλλοι αρκούνταν στο μεσοκάθαρον ή το ρυπαρόν ή το πιτεράτον, ανάλογα με την περιεκτικότητα σε πίτουρα. Το κρέας ήταν πολυτέλεια για τους φτωχούς. Μόνο σε εορταστικές εκδηλώσεις ή στα τραπέζια των πλουσίων έβρισκε κανείς πιο συχνά αρνιά, κατσίκια, πουλερικά και κυνήγι. Φθηνότερη και γι’ αυτό προσιτή τροφή ήταν τα λαχανικά και τα όσπρια. Δεδομένου ότι η Εκκλησία όριζε τακτές περιόδους νηστείας, οι τροφές αυτές καταναλώνονταν από μεγάλος μέρος του πληθυσμού και για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Τα λαχανικά με τη μεγαλύτερη κατανάλωση ήταν τα λάχανα, τα πράσα, τα κρεμμύδια, τα τεύτλα, τα μαρούλια, τα ραδίκια, το καρότο, ο αρακάς, και από τα όσπρια, τα φασόλια, οι φακές, τα ρεβίθια, τα κουκιά και τα λούπινα.
Το τυρί ήταν ένα δημοφιλές γαλακτοκομικό προϊόν, όπως ήταν και το οξύγαλον, ρόφημα που βασιζόταν στη γαλακτική ζύμωση. Τη διατροφή των Βυζαντινών συμπλήρωναν τα ψάρια και τα θαλασσινά. Σε περιοχές μακριά από τη θάλασσα καταναλώνονταν περισσότερο παστά ψάρια, ενώ το χαβιάρι ήταν μια πολυτέλεια, την οποία είχαν τη δυνατότητα να απολαμβάνουν μόνο οι πολύ πλούσιοι. Τέλος από το τραπέζι των Βυζαντινών δεν έλειπαν τα φρούτα και οι ξηροί καρποί. Τα γλυκίσματα, γνωστά ως επιδείπνια ή δούλκια, ήταν απαραίτητο συμπλήρωμα ενός πλήρους γεύματος.
Για να μαγειρέψουν οι Βυζαντινές χρησιμοποιούσαν σιδερένιους τρίποδες, τους πυροστάτες, που έστηναν πάνω από τη φωτιά και όπου τοποθετούσαν τα μαγειρικά τους σκεύη. Τα μαγειρικά και αποθηκευτικά σκεύη ήταν κατασκευασμένα από πηλό ή μέταλλο. Είχαν στη διάθεσή τους μια μεγάλη ποικιλία για χρήση στα καθημερινά γεύματα: χύτρες ή τσουκάλια, λεβήτια, τηγάνια, καρδάρια, σταμνία, λαγήνια, ασκούς, φλασκία. Στο μαγείρεμα χρησιμοποιούσαν, εκτός από το αλάτι και τα εγχώρια μυρωδικά και διάφορα ανατολίτικα μπαχαρικά, όπως πιπέρι και κανέλα. Γνωστή ήταν και η σίνηπις, το σινάπι της σημερινής μουστάρδας που συνόδευε τα λουκάνικα της εποχής, τα σαλσίκια. Μια ιδιαίτερα αγαπητή σάλτσα που συνόδευε τα φαγητά ήταν ο γάρος, από εντόσθια ψαριών, αναμεμειγμένα με νερό, ξύδι, κρασί και λάδι.