Καταναλώνεται ζεστό κατά τη χειμερινή περίοδο, σε χαμηλές θερμοκρασίες. Πρόκειται για σκόνη η οποία βράζεται με ζάχαρη ή μέλι και αρωματίζεται με πιπερόριζα.
Το σαλέπι παρασκευάζεται από τις ρίζες άγριας ορχιδέας με την ονομασία Orchis mascula ή αλλιώς σερνικοβότανο. Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν πως η ορχιδέα ήταν σύμβολο ανδρισμού και γονιμότητας. Πίστευαν πως τρώγοντας κονδύλους ορχιδέας θα μπορούσαν να ευνοήσουν τη γέννηση αρσενικών παιδιών. Πρόκειται για το γνωστό στις μέρες μας σερνικοβότανο.
Εκτός από τις μαλακτικές, του αποδίδονται και αφροδισιακές ιδιότητες γι’ αυτό και στην αρχαιότητα ονομαζόταν επίσης «Σατύρειον».Ο Θεόφραστος πρώτος έδωσε την ονομασία Όρχις, εμπνευσμένος από τον μύθο του Όρχι και την ομοιότητα της διπλοκόνδυλης ρίζας της ορχιδέας με τα αντρικά γεννητικά όργανα. Ο Όρχις ήταν γιος του Σάτυρου και της Νύμφης, ο οποίος κατά τη διάρκεια των γιορτών προς τιμήν του Βάκχου, διέπραξε ιεροσυλία. Ο Βάκχος για να τον τιμωρήσει διέταξε να γίνει τροφή για άγρια θηρία και να μεταμορφωθεί σε ένα αδύναμο φυτό.
Οι Κινέζοι τις χρησιμοποιούσαν για να διακοσμήσουν τα σπίτια τους, ενώ στα χρόνια του Μεσαίωνα αποτελούσε βασικό συστατικό για θεραπευτικά σκευάσματα και ερωτικά φίλτρα. Οι τοπικές ορχιδέες των Βρετανικών νήσων, που οι ρίζες τους είναι γνωστές σαν «dogstones», ήταν αρκετά οικονομικές και εξυπηρετούσαν τα λαϊκά στρώματα καθώς θεωρούσαν το σαλέπι, ως το ιδανικότερο πρωινό για έναν καπνοδοχοκαθαριστή. Στις αρχές της βιομηχανικής εποχής, οι πάγκοι που πουλούσαν σαλέπι στο Λονδίνο ήταν άφθονοι, πριν εκλείψουν εντελώς, από τα coffee-shops.
Στην Ελλάδα οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε το ρόφημα το οποίο μας προσφέρεται ζεστό από τους αγαπημένους μας πλανόδιους σαλεπιτζήδες με τα μπρούτζινα σκεύη και τις λευκές ποδιές.
Αυτό το ημιδιάφανο, πυκνόρρευστο ρόφημα μαλακώνει τον λαιμό, λειτουργεί ως αποσυμφορητικό του αναπνευστικού και ανακουφίζει το στομάχι. Είναι πλούσιο σε βιταμίνες αλλά δεν περιέχει τεΐνη ή καφεΐνη, οπότε είναι κατάλληλο και για τα παιδιά. Το σαλέπι χρησιμοποιείται επίσης για την παρασκευή γλυκών όπως το παγωτό καϊμάκι, μπαίνει σε κρέμες και ζελέ, ενώ ταιριάζει επίσης πολύ με μαστίχα Χίου.
Λόγω της διαδεδομένης κατανάλωσής του παγκοσμίως, η ζήτηση πλέον ξεπερνά την παραγωγή με αποτέλεσμα τον κίνδυνο εξάλειψης του φυτού. Γι’ αυτό το λόγο η εξαγωγή σαλεπιού από την Τουρκία έχει πλέον απαγορευτεί. Παρόλα αυτά, στην αγορά υπάρχουν διαθέσιμες διάφορες εκδοχές σαλεπιού από άλλες ανατολικές χώρες ή υποκατάστατα με άρωμα σαλεπιού.