Το κεφίρ ή αλλιώς κεφύριο παρασκευάζεται από οποιονδήποτε τύπο γάλακτος, αγελαδινό, πρόβειο, κατσικίσιο, το οποίο έχει υποστεί γαλακτική και αλκοολική ζύμωση με την προσθήκη κόκκων κεφυριού. Οι «κόκκοι» αυτοί πρόκειται για καλλιέργειες από μύκητες και βακτήρια του γαλακτικού οξέος και μοιάζουν με κουνουπίδι.

Το κεφίρ έχει τις ρίζες του στις Παρευξείνιες χώρες και συγκεκριμένα στην περιοχή της Βόρειας Οσσετίας, μεταξύ Ρωσίας και της Γεωργίας. Οι λαοί των χωρών του Καυκάσου και της Μέσης Ανατολής το καταναλώνουν πολλούς αιώνες τώρα. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Μωάμεθ έδωσε τους σπόρους του κεφίρ στους Χριστιανούς και τους έμαθε να φτιάχνουν γάλα κεφίρ. Από τα τέλη του 19ου αιώνα, δημοσιεύτηκαν επιστημονικές μελέτες σχετικά με τις θεραπευτικές και ευεργετικές του ιδιότητες.  Ο Elie Metchnikoff, βραβευθείς με το Βραβείο Νόμπελ ιατρικής το 1908, απέδιδε την μακροζωία των Βαλκανικών λαών στην άφθονη κατανάλωση ζυμούμενων προϊόντων γάλακτος, όπως το κεφίρ. Μάλιστα ο ίδιος έδωσε το χαρακτηρισμό στο κεφίρ «ελιξήριο της ζωής». Αρχικά, η χρήση του διαδόθηκε για την θεραπεία της φυματίωσης και τις ασθένειες του εντέρου και του στομάχου ενώ η κατανάλωση του αυξάνεται διαρκώς με τα χρόνια.

Το όνομα προέρχεται από τη τούρκικη λέξη Keyif, που σημαίνει “καλή αίσθηση” μετά το φαγητό. Έχει διαπιστωθεί ότι έχει υψηλή συγκέντρωση του σε προβιοτικά, είναι εύγεστο, εύπεπτο με πολλά θρεπτικά συστατικά. Ο όρος προβιοτικά περιγράφει τα τρόφιμα εκείνα τα οποία περιέχουν ωφέλιμους για την υγεία μικροοργανισμούς. Το κεφίρ είναι ρόφημα με γεύση που μοιάζει πολύ με το γιαούρτι και άρωμα που θυμίζει ξινόγαλα. Γίνεται πολύ νόστιμο σπιτικό τυρί, επίσης μπορεί να καταναλωθεί με φρούτα ή μέλι και δημητριακά.